Jaki powinien być stosunek cholesterolu i poszczególnych jego frakcji?

Stosunek cholesterolu LDL do HDL albo stosunek triglicerydów do HDL to popularny temat w Internecie. Czy dobry stosunek cholesterolu sprawia, że cholesterol LDL i nie-HDL przestają mieć znaczenie?

Co to jest cholesterol?

Cholesterol – lipid z grupy steroidów, ale potocznie i w znaczeniu również tego artykułu cholesterolem nazywamy lipoproteiny znajdujące się w ludzkim organizmie. Cholesterol jest niezbędny do funkcjonowania naszego organizmu i dlatego poza jego źródłem w pożywieniu, jest też produkowany przez nasz organizm – głównie w komórkach wątroby oraz jelit. To, co widzimy w wynikach laboratoryjnych to różne frakcje cholesterolu.

Dobry i zły cholesterol

TC (ang. total cholesterol) – cholesterol całkowity. Całkowita ilość cholesterolu znajdującego się w organizmie człowieka, zarówno tego dostarczonego wraz z pożywieniem (ok. 30%), jak i tego wytwarzanego np. w wątrobie czy jelitach (ok. 70%). Cholesterol, jako związek trudno rozpuszczalny w wodzie, nie znajduje się we krwi w postaci wolnej, ale jako składnik lipoprotein. Lipoproteiny, jak nazwa wskazuje, to związki zbudowane z białka i lipidów.

LDL-C (ang. low-density lipoprotein cholesterol) – cholesterol frakcji lipoprotein o małej gęstości. Potocznie nazywany “złym cholesterolem”.

HDL-C (ang. high-density lipoprotein cholesterol) – cholesterol frakcji lipoprotein o dużej gęstości. Potocznie nazywany “dobrym cholesterolem”.

*To, że nazywany jest “dobrym cholesterolem” nie oznacza, że powinniśmy go mieć wszyscy jak najwięcej. Dlaczego? Ponieważ jest coraz więcej danych wskazujących na to, że u osób chorujących przewlekle, np. na cukrzycę (czyli w warunkach hiperglikemii) powstaje z niego frakcja “dysfunkcyjna”, czyli taka, która nie działa już na naszą korzyść.*To, że nazywany jest “dobrym cholesterolem” nie oznacza, że powinniśmy go mieć wszyscy jak najwięcej. Dlaczego? Ponieważ jest coraz więcej danych wskazujących na to, że u osób chorujących przewlekle, np. na cukrzycę (czyli w warunkach hiperglikemii) powstaje z niego frakcja “dysfunkcyjna”, czyli taka, która nie działa już na naszą korzyść.

nie-HDL-C – ten parametr oznacza wszystkie lipoproteiny aterogenne, czyli sprzyjające rozwojowi miażdżycy. Jest to różnica między stężeniem cholesterolu całkowitego, a stężeniem cholesterolu HDL.

TG – triglicerydy czy inaczej trójglicerydy lub triacyloglicerole to estry glicerolu i kwasów tłuszczowych. Są podstawowym składnikiem tkanki tłuszczowej będącej rezerwuarem energii. Zwiększone stężenie triglicerydów prowadzi do chorób sercowo-naczyniowych oraz wiąże się ze zwiększonym ryzykiem ostrego zapalenia trzustki.

Stosunek frakcji cholesterolu

Czasami możecie spotkać się z innymi wskaźnikami, niż te wymienione, a dokładniej ze stosunkami poszczególnych parametrów. W Internecie na ten temat jest sporo mitów, więc chciałabym od razu postawić sprawę jasno.

Poniżej prezentowane stosunki różnych frakcji nie wskazują wartości, które służą do stawiania diagnozy czy do jakiegoś innego celu klinicznego. Co ważne – nie rekomenduje się, aby wyliczać je gdy wartości przekraczają normy.

Bardzo często spotykam się również ze stwierdzeniem, że dobry wskaźnik stosunku danych frakcji miałby niwelować czy unieważniać nieprawidłowy wynik LDL, nie-HDL CZY triglicerydów. Tak to niestety nie działa. Nadal obowiązują nas wytyczne dotyczące prawidłowego stężenia LDL czy nie-HDL oraz triglicwerydów.

Stosunek LDL do HDL

Stosunek LDL, czyli lipoprotein o małej gęstości do HDL, czyli lipoprotein o dużej gęstości jest opisywany jako czynnik, który pomaga ocenić długoterminowe rokowanie pacjentów po zawale serca i konkretnej interwencji w związku z tym. Jest też opisywany jako wskaźnik po prostu ryzyka chorób serca.

*Można znaleźć informacje, że powinien wynosić mniej, niż 2, ale to nie są dane z oficjalnych wytycznych.

Popraw swoje zdrowie dzięki przepisom przygotowanym przez dietetyczkę kliniczną Justynę Wąsik!

30 szybkich i prostych przepisów pomagających utrzymać prawidłowy cholesterol
12 pomysłów na szybkie gotowce z Lidla, Biedronki czy Żabki

Ten Ebook jest dla Ciebie, jeśli:

chcesz zmniejszyć stężenie cholesterolu całkowitego, LDL, nie-HDL lub trójglicerydów i poprawić swoje wyniki
zależy Ci na poprawie zdrowia, a szczególnie zdrowia Twojego serca i naczyń krwionośnych
chcesz uniknąć najpopularniejszych chorób w Polsce jak dyslipidemia czy cukrzyca typu 2 i dłużej żyć bez konieczności stosowania leków
nie chcesz codziennie zastanawiać się “co zrobić na obiad” i wrzucać do koszyka przypadkowych produktów, na które nie masz pomysłu
chcesz robić szybkie i zdrowe zakupy bez zastanawiania się nad tym, co jeść, by żyć zdrowiej.

Stosunek trójglicerydów do HDL

To również stosunek wykorzystywany do oceny ryzyka zawału czy udaru.

Uważa się, że wysoki stosunek TG/HDL jest powiązany z podwyższonym ryzykiem wystąpienia nowo rozpoznanej cukrzycy typu 2 w ciągu kolejnych 10 lat.

*Można znaleźć informacje, że powinien wynosić mniej, niż 2, ale to nie są dane z oficjalnych wytycznych.

Stosunek cholesterolu całkowitego do HDL

Stosunek cholesterolu całkowitego do HDL jest wymagany jedynie do obliczenia oceny ryzyka 10-letniego i w całym okresie życia przy użyciu kalkulatorów ryzyka QRISK. Tak jak w przypadku poprzednich wskaźników – jego również nie używa się do diagnozy. Co więcej, ze względu na wysoki HDL może wyjść prawidłowy (można znaleźć informacje, że powinien być mniejszy niż 4-4,2) , a w rzeczywistości dana osoba będzie miała wysoki LDL i nie-HDL. Należy pamiętać, że stosunek ten należy interpretować ostrożnie, ponieważ może być uspokajająco prawidłowy ze względu na wysoki poziom cholesterolu HDL, nawet jeśli dana osoba ma wysoki poziom cholesterolu nie-HDL i cholesterolu LDL.